Kim Tchai over Leiderschap

Ilse Wouters steekt haar bewondering voor Kim Tchai niet onder stoelen of banken. De bezem die Kim in 2017 door haar familiebedrijf haalde, was het startsein van een energetische omwenteling. Tegenwoordig is iedereen bij Tchai International zelfbewust, zelfredzaam en verantwoordelijk voor zowel het eigen groeiproces als dat van het bedrijf. Genoeg voer voor Ilse’s nieuwsgierigheid.

Tekst Froukje Peters
Beeld Eddie Mol

Ilse Wouters, bouwjaar 1976, gevestigd in Eindhoven. Functie: theatermaker, trainer, ondernemer en eigenaar van de Ilse Wouters Academy. Opleiding: Theateropleiding aan de Hoge School voor de Kunsten Arnhem.

Kim Tchai, bouwjaar 1979, is de 3^e generatie binnen het familiebedrijf Tchai International, dat zij in 2017 overnam en opnieuw vormgaf met een zelfsturend beleid. Tchai International vertaalt grote A-merken naar de winkelvloer. In 2019 won Kim als eerste vrouw de prijs voor Beste Rotterdamse Ondernemer.

Transitie

Mijn opa richtte ons familiebedrijf op in 1961. Destijds maakten we voornamelijk displays. Later zijn we de grote A-merken gaan helpen om datgene waar zij voor staan, om te zetten naar bijvoorbeeld een productpresentatie, een wandmeubel, een shop-in-shop of een complete winkel. Alles van het design, concepting, engineering en de ontwikkeling tot aan de productie en installatie voeren wij uit. Zeker in deze digitale tijd is de uitstraling en de beleving van de fysieke winkel belangrijker dan ooit. Op dat vlak zien we dat er een transitie gaande is.

Ook binnen Tchai International was er sprake van een transitie. Mijn vader volgde mijn opa op en beiden leidden het bedrijf met een directieve, mannelijke energie. Toen ik in 2017 het bedrijf overnam, wilde ik mijn vrouwelijke energie er als een frisse wind doorheen laten waaien. Ik had verwacht dat er veel medewerkers zouden afhaken, wellicht vooral de ouderen, maar verrassend genoeg was dat niet zo. Men moest wel wennen aan de nieuwe aanpak; ineens werd er op de werkvloer ook over gevoelens gepraat. Juist sommige jongere mensen leken meer behoefte te hebben aan directie, met een duidelijk doel waarop ze hun carrière konden staven, terwijl anderen het nieuwe principe van een zelfsturend beleid heel natuurlijk oppakten.

Het boek van de Braziliaanse ondernemer Ricardo Semler inspireerde mij om de werknemers van Tchai zelf als ondernemer in hun rol te zetten. In plaats van ze opdrachten van een manager te laten uitvoeren, geven we ze meer verantwoordelijkheid. Daarbij staat hun persoonlijke ontwikkeling centraal.

Bewustwording

We volgden binnen het bedrijf een Human Element Training, zodat we ons allen bewust werden van datgene waar we goed in zijn, welke ingesleten patronen we hebben en welke angsten ons belemmeren. Als mensen senang zijn met wie ze zijn, zich prettig voelen in hun team en hun werk écht leuk vinden, dan floreert ook het bedrijf. Je merkt dat aan de groei van de omzet en vooral aan het rendement. Ik stop dan ook veel geld weer terug in het bedrijf om het een nóg prettiger werkplek te maken, zodat werknemers zich maximaal fijn voelen bij ons.

Ook hebben we een interne coach die iedereen helpt om connectie te maken met zichzelf en met de verschillende teams. Wij werken namelijk niet met afdelingen, maar met teams die ieder een eigen kleur hebben. Mijn rechterhand Vera en ik zijn bijvoorbeeld Team Paars.

 Strategie

Onze teams zijn opgedeeld in diverse disciplines. Elk jaar maken we teamplannen en doelstellingen. We maken een jaarplan met daarin ons budget, de kosten en hoeveel omzet we willen draaien. Elk team presenteert zijn jaarplan aan Team Paars.

In het begin was het moeilijk om zaken uit handen te geven, maar ik realiseerde me: er leiden meerdere wegen naar Rome. Ik vroeg mezelf dan af: ‘Loopt er bloed uit als we een ander pad dan het mijne kiezen?’ Als dat niet het geval is, dan proberen we het gewoon. We denken vooral projectmatig en betrekken de mensen erbij waarvan we denken dat zij het beste resultaat gaan leveren.

Diepere laag

Achter alles wat we doen zit een oprecht verhaal. Een merk wil connectie maken met zijn doelgroep, dus maken wij een fysieke plek waar dat merk tot leven komt. Dat moet oprecht zijn, anders werkt het niet. Maar dat begint dus bij de mensen van Tchai. Als die authentiek zijn, voelt de klant dat ook. Uiteindelijk moet je natuurlijk gewoon leveren, het moet allemaal kloppen. Maar de diepere laag onder alles wat we doen, is voelbaar. De connectie met die onderlaag en onze wijze van verhalend vertellen, is afkomstig uit onze Chinese cultuur. Niets gebeurt zomaar.

Onze eerste vraag aan een klant – en ook aan onze eigen mensen – is altijd: ‘Wie ben je? Waar kom je vandaan? Wat maakt je bijzonder?’ Vanuit die persoonlijke laag wil je connectie maken met je klant, met je doelgroep en onderling met je collega’s.

Tchai Tchi

De Chinezen geloven erg in de Chi als levenskracht en dit geeft ook een spirituele lading aan ons bedrijf. Bij de overname van Tchai heb ik onze Chinese roots omarmd. Het voelde alsof we een start-up waren, maar we hadden wel al een enorme historie. We gingen alles opnieuw tegen het licht houden. Ik vroeg aan onze klanten waarom ze al zo lang bij ons waren. Zij voelden die energie, onze eigen Chi. We hebben er dan ook een eigen naam aan gegeven, de Tchai Tchi. Wij geloven dat als we onze gezamenlijke energie in een bepaald project steken, we samen kunnen vliegen.

We zien onszelf dan ook als een vogel, de Fenghuang: een Chinese feniks die symbool staat voor zomer, warmte en oogst. Al onze teams maken deel uit van deze vogel.

Definitie van goed leiderschap

Het is belangrijk om jezelf bijna overbodig te maken. Als ik een half jaar op reis ben, draait het bedrijf gewoon door. Mensen zijn dankbaar voor de verantwoordelijkheid die ze krijgen en excelleren daardoor. Dat wordt het DNA van het bedrijf; het familiegevoel. We gaan er samen maximaal voor. Ik ga er niet als een haai bovenop zitten, dat past niet bij me. Het is geven en nemen in een natuurlijke flow. Alles draait om creativiteit, verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. Je moet mensen je vertrouwen geven. Vaak vragen mensen mij: ‘Maar wat als het fout gaat?’ Dat zien we dan wel op dat moment. Ik geloof in eerste instantie gewoon dat het goed zal gaan.

Balans

Ik laveer als vrouw door de wereld van ondernemers. De balans tussen mannen en vrouwen is nog niet optimaal, terwijl die juist zo belangrijk is. Vrouwelijke ondernemers kunnen toch vaak nèt dat beetje extra brengen. Ze maken gemakkelijker connectie, hebben meer voelsprieten en zijn empathisch. Werknemers voelen zich daardoor eerder gezien en dat is zeer waardevol. Ook hebben vrouwen vaak minder last van ego. Ego kan maken en breken, maar het is maar heel dun. Pas als je eraan voorbij kunt gaan, ontstaat er echt magic. Maar het is lastig: moeten er meer vrouwen zelf opstaan, of moeten wij ze vaker een plek geven? De balans tussen mannelijke en vrouwelijke energie binnen een bedrijf is in elk geval cruciaal. Ik vind het prettig om met vrouwen samen te werken. Omdat ik in een ‘maak-industrie’ fungeer, kom ik voornamelijk mannen tegen. Maar gelukkig zie ik steeds meer vrouwelijke makers en techneuten. Het belangrijkste is dat de juiste man of vrouw op de juiste plek zit.

Het verbaasde me enorm toen ik als eerste vrouw de prijs voor Beste Rotterdamse Ondernemer won. En dat in 2019! Dat was mooi en het maakte me trots, ook omdat de nieuwe manier van een organisatie neerzetten hierdoor werd erkend. Het inspireerde mensen. Ook onze teams waren extra trots dat ze bij ons werken.

Onderbuikgevoel

Mijn advies is om altijd jezelf te zijn binnen je bedrijf. Mensen voelen het als je een rol aanneemt. Als je dicht bij jezelf blijft en jezelf bent binnen je functie, dan inspireer je mensen. Daarom gaat mijn team voor mij door het vuur.

Het volgen van mijn onderbuikgevoel, mijn vrouwelijke intuïtie, speelt daarin een belangrijke rol. Soms laat ik me nog wel eens leiden door iets wat commercieel succes brengt, maar eigenlijk niet goed voelt. Dat loopt steevast slecht af.

Jezelf misbaar maken binnen je bedrijf kan ook heel erg helpen. Het geeft je als ondernemer ruimte om te floreren en laat tegelijkertijd je mensen groeien. Het is interessant om te onderzoeken tegen welke angsten je dan aanloopt en te zien hoe het bij jou werkt. Dat ongemak in jezelf opzoeken, is zeer leerzaam.

Toekomst

Momenteel haal ik overal inspiratie uit, op reis maar ook dicht bij huis. Ik moet erop uit en niet alleen binnen de muren van mijn mooie bedrijf zitten. Ik zou wel wat meer moeten opschrijven onderweg, wat meer gestructureerd zijn. Nu pak ik vooral aan wat vanzelf in mijn hoofd blijft hangen.

Ik wil de wereld een beetje mooier maken. Door mensen te laten opbloeien, door de retail wereld esthetisch mooier te maken, maar ook door middel van duurzaamheid. Dat laatste is wel een struggle in een markt waarin alles snel en vaak wijzigt.

Ik geniet ervan dat Tchai zo stevig staat, maar ik zou in de toekomst misschien ook zelf wel eens een product willen ontwikkelen en in de markt zetten. Blijf ik op basis van service andere merken presenteren of ga ik mezelf op een andere manier ontwikkelen? Ik hou mijn opties open en volg mijn gevoel in het proces, dan kom ik er wel.