Omarm de outliers
- 3 min leestijd
Rob Adams van innovatiebureau Six Fingers gaat opzoek naar nieuwe theorieen en ideeen die in de wereld onstaan en bijdrage aan verandering van maatschappij, leven en onze manier van werken
Tekst: Rob Adams
Beeld: Saskia Kropff
Onverwacht. Een vrijbrief om een column te schrijven, want alles wat onverwacht is kan onderwerp zijn. Deze column kan dus feitelijk overal over gaan.
Over hoe George Tupou I uiteindelijk koning van Tonga wordt, door te voorkomen dat het eilandstaatje gekolonialiseerd wordt. En doordat hij slim kijkt hoe door de ogen van Westerse mogendheden een koninkrijk gedefinieerd wordt, waardoor hij een kroon laat maken, Haydns Opus 76 nummer 3 als volkslied benoemt en een wet bekrachtigt. En ziedaar, Tonga is ineens een constitutionele staat en kan niet meer worden ingenomen. Zeer onverwacht, want alle andere eilanden waren wel gekolonialiseerd door Westerse machten.
Of over Annie Kopchovsky, beter bekend als Annie Londonderry (naar een merk bronwater, ook eind 19e eeuw bestond er al merksponsoring) die besloot de hele wereld rond te fietsen. Zij ziet zichzelf als ‘nieuwe vrouw’ en wil de vrijheid voor vrouwen bevechten door te laten zien dat zij tot alles in staat zijn. Annie Kopchovsky wordt zo een rolmodel voor vrouwen.
Om op de laatste vraag in te gaan, we hebben vaak een enorme waardering voor mensen met een sterke focus. Zij weten exact wat ze willen en deze focus zorgt ervoor dat ze niet afdwalen van hun doel. Focus zorgt zo voor specialisme. Of dat nu is in sport, wetenschap, kunst en meer. Specialisme brengt veel goeds, maar heeft ook een tegenzijde. Meerdere zelfs. Een dier dat zich gespecialiseerd heeft en in een niche zit, kan snel uitsterven als de omstandigheden veranderen. Neem één van mijn favoriete dieren, de dodo, als voorbeeld. Hij leefde heerlijk op Mauritius, totdat hij in de 17e eeuw volledig onverwacht te maken kreeg met Nederlandse zeelui en dieren als honden en ratten die zij meebrachten. Nooit natuurlijke vijanden gekend en daardoor goed van vertrouwen, was de dodo ineens een dankbaar doelwit geworden en stierf hij snel uit. Hetzelfde geldt voor bedrijven.
‘Een groot nadeel van specialisme is dat heel veel niet zal opvallen wat buiten de gekozen focus valt’
Een groot nadeel van specialisme is dat heel veel niet zal opvallen wat buiten de gekozen focus valt. Focus is als een zaklamp die je gebruikt in de nacht, je neemt alleen waar wat door jezelf verlicht wordt. Door de focus schijn je alleen daar waar je verwacht wat te vinden en als je het dan vindt, stop je direct met kijken. Je hebt tenslotte gevonden wat je zocht. Hierdoor neemt de kans op het waarnemen van iets uitzonderlijks sterk af. Of wordt het ontmoeten van iemand die heel anders denkt een stuk kleiner. Het grote gevaar hiervan is dat je als bedrijf je waarheid zo gaat inkleden dat de informatie die je krijgt, klopt met het beeld wat je zoekt. Alles wat er niet bij past, is al snel misinformatie of slecht onderzoek. Er ontstaat zo een dominante logica, die voorkomt dat onverwachte informatie en ontwikkelingen tot je kunnen doordringen. Met alle risico’s van dien.
Wat als je focus is om juist open te staan voor wat afwijkt? Juist de zaken op te zoeken die je niet begrijpt? Je voor te bereiden op het zien van het onverwachte? Wat zal dit brengen? Misschien wel het onverwachte. Ik hoop het.
Bereid je voor om te zien wat je normaal niet opvalt. Zoek verder als je denkt gevonden te hebben wat je zocht. De tegenstelling van ‘onverwacht’ is, niet origineel, ‘wat je verwacht.’ Maar dit is verre van interessant. Belangrijker is dat de beperking van ‘onverwacht’, je eigen focus is. Voorkom daarom alleen waar te nemen wat past binnen je wereldbeeld, ga juist op zoek naar kleuren die niet op je schilderpalet voorkomen. Sta open voor afwijkingen, want deze maken de wereld interessant.
Om de oude Romein Seneca te quoten: Geluk is wat er gebeurt als voorbereiding kansen ontmoet. Vrij vertaald: Pas op voor focus, omarm de outliers.
