‘Alles op zwart of rood, het is me vaak overkomen’

Topondernemer en online marketeer Jeroen Adriaans, je kent hem van het Undiemeister-herenondergoed en misschien ook van andere bedrijven en merken, toont zich maar wat opgewekt tijdens het gesprek met Fontys-directeur Ronald Philipsen. Dat zit zo: een van zijn voormalige stagiairs, die nu het laatste restje van zijn studie afrondt, heeft voor Undiemeister op eigen initiatief een uitermate gunstige mediadeal gescoord. Straks, na zijn studie, gaat hij er bij Jeroen mee aan de slag. ’t Is een mooi verhaal. Het tekent de hedendaagse verhoudingen tussen het bedrijfsleven en het onderwijs, waar de grenzen tussen studie, stage en werk steeds verder vervagen.

Tekst Ronald Frencken
Beeld Eddie Mol

In het pand waar Jeroen (35) en Ronald (52) elkaar treffen, het voormalige TNO-gebouw op het TU/e-terrein, lopen studenten en docenten af en aan. Ronald geeft er leiding aan alle economische en communicatieopleidingen. In die hoedanigheid beweegt de universitair geschoolde verbinder zich dagelijks lenig tussen 5000 studenten – ‘de nieuwe, energieke generatie die het gaat maken’, zoals hij zegt – 50 verschillende nationaliteiten, 450 medewerkers en talloze partnerbedrijven, waarmee dagelijks een hotline wordt onderhouden.

Leiders van morgen

“Van opleidingen wordt verwacht dat zij studenten zo goed mogelijk voorbereiden op hun toekomst”, zegt Ronald. “Maar de manier waarop dat gebeurt, is enorm veranderd. Ik denk dat wij de leiders van morgen opleiden. Dat gebeurt steeds meer in termen van maatschappelijke waarden: aandacht voor duurzaamheid en kansen om te werken aan een betere wereld. Ontwikkelingen gaan zo snel dat wij als instituut het onderwijs samen met ondernemers moeten vormgeven. Dat kunnen wij niet meer alleen. Waar je studenten vervolgens mee naar de campus trekt? Met een instituut dat wordt gedraaid door kundige, coachende docenten die weten wat er nu speelt. Die dicht bij het bedrijfsleven staan, daar maar al te vaak zelf ook deel van uitmaken, die hun kennis willen overdragen en op hun beurt ook willen leren van studenten, van wie wij meer dan ooit initiatief verwachten.”

‘Ontwikkelingen gaan zo snel dat wij als instituut het onderwijs samen met ondernemers moeten vormgeven’

Voetbal vóór huiswerk

Lang voordat Ronald aantrad als directeur liep Jeroen bij Fontys al rond als student. Hij studeerde af in 2009. Studeren was, zeg maar, niet echt zijn ding, maar hij zag wel de voordelen in van kennis van bedrijfsmanagement, en van het staartje bedrijfseconomie dat later ook volgde. “Ik was nooit van het leren. Ik ging bijvoorbeeld liever voetballen met vrienden dan dat ik huiswerk maakte. Daarom koos ik ook voor de mavo en een mbo-opleiding, terwijl hbo toen al makkelijk haalbaar was. In loondienst verveelde ik me vaak nogal snel. Mocht ik weer eens iets niet wat ik graag wilde, dan was ik er snel klaar mee. De paniek bij mijn ouders om vooral niet weg te gaan bij de pensioenafdeling van een bank, herinner ik me: ‘Doe het niet jongen, bij de bank zit je veilig!’”

Bamboe-onderkleding

Zijn vertrek bij de bank bleek Jeroens opstap naar een baan bij een online marketingbedrijf. Hij leerde er de beginselen van het online adviseren en ondernemen. De job bracht hem vervolgens een nieuw merk bamboe-ondergoed waar hij aan de basis stond van het idee van de stijlvolle commercial met de pandamaskers, en zich bezighield met de online-activiteiten. Zijn vertrek daar bleek het startsein om zich te richten op advies over onlinemarketing, het vak dat hij inmiddels beheerste. “In 2018 begon ik E-Expansion, een bedrijf in e-commerce dat er werk van maakt om goede bedrijven en merken, denk aan Houben Worstenbrood en schoenenmerk Blundstone, online sterk in de markt te zetten. Tweeënhalf jaar geleden ontstond Undiemeister, herenondergoed van gepatenteerde, maximaal CO₂-neutrale Mellowood-stof. Daarmee hebben wij in korte tijd een ongelooflijke hoge spontane naamsbekendheid opgebouwd.”

Georganiseerde chaos

In de ‘learning community’ die Fontys met zijn economische en communicatieopleidingen voorstaat, neemt online marketing als vak een belangrijk plaats in. “Een goede ontwikkeling”, vindt Jeroen. “Ondernemen houdt in dat je online je weg weet en dat je goed te vinden bent. Zoek ‘boxershort’ en je vindt Undiemeister bovenaan, boven de Zalando’s en de Wehkamps. Hoe wij dat voor elkaar krijgen? Kijk eens op mijn laptop. Die geeft een inkijkje in mijn georganiseerde chaos. Je dwaalt er door honderden tabs, en elke daarvan voorziet mij van data die mij helpen om onze bedrijven online te sturen en betere conversies mogelijk te maken. Het is het werk van mij en mijn collega’s en daar zijn wij goed in.”

TikTok

“Tegelijkertijd”, zegt Jeroen, “is het onmogelijk om alle ontwikkelingen bij te houden. Daarvoor heb je studenten nodig. Zij brengen nieuwe inzichten. De meesten van onze mbo’ers en hbo’ers zijn leergierig en drukken graag hun stempel. Ze zijn jong en denken alweer heel anders dan ik. Zij zien andere mogelijkheden, nieuwe kansen. Zij ontdekken nieuwe toepassingen voor technologische ontwikkelingen en maken dat wij nog beter ons werk kunnen doen. Kijk naar sociale media. Ik ben nog van het facebooken en ik weet iets, maar niet alles, van Instagram. TikTok is helemáál een nieuwe wereld voor mij. Studenten houden ons bij de pinken en zorgen ervoor dat wij relevant kunnen blijven.”

Pareltjes herkennen

Ronald herkent de uitdaging van ondernemers om up-to-date te moeten blijven in een dynamische onlinewereld. Het is zijn missie om zijn economieopleiding ook op dit gebied relevant te houden. “Wij blijven zoeken. Het bedrijfsleven helpt ons hierbij. Dat is win-win. Zo werken wij samen met grote online marketingbureaus. Zij leveren ons onderwijsstof op het gebied van zoekmachineoptimalisatie en online adverteren. Ook leveren zij docenten die echt over de inhoud gaan. Kosteloos, omdat onze samenwerking hen vroegtijdig toegang verschaft tot onze pareltjes. Onze ‘eigen’ docenten, die vaak ook een connectie met het bedrijfsleven hebben of zelf ondernemer zijn, hebben hier een meer coachende rol. Die rolverdeling tussen inhoudelijke en coachende docenten slaat aan bij onze studenten.”

‘De bal ligt hier echt bij de studenten. Hen moet het zweet op de rug staan. Dat is maar goed ook, want vaak weet ook de ondernemer niet waar hij het antwoord moet zoeken.’

VVV-kantoor

“Wij staan volop in verbinding met tal van bedrijven in Brainport en daarbuiten”, zegt Ronald. “Wij hebben ook 70 Partners in Education, bedrijven waarmee wij afspraken hebben over praktijkcasussen, gastcolleges en bedrijfsbezoeken.” Toch was dit niet altijd zo, herinnert Ronald zich. “Toen ik aantrad sprak ik veel ondernemers. Zonder uitzondering erkenden zij de noodzaak van samenwerken met Fontys. Maar zij hadden voorwaarden. Zij eisten een betere aansluiting bij hun dynamiek. Begrijpelijk, want het bedrijfsleven laat zich niet plannen. Zo wilden zij ook af van vastgestelde stageperioden. Daar heb ik iets mee gedaan: stageactiviteiten kunnen nu op afroep van het bedrijfsleven het hele schooljaar door starten. Op Strijp-S, de High Tech Campus en in het oude Eindhovense VVV-kantoor op het Stationsplein hebben wij nu hubs: locaties die fysiek losstaan van de school en dicht tegen de praktijk aan schuren. Studenten, vaak van allerlei verschillende Fontys-opleidingen, dus bijvoorbeeld ook van techniek of ICT, werken er multidisciplinair met het bedrijfsleven en coachende docenten samen aan complexe vraagstukken. De bal ligt hier echt bij de studenten. Hen moet het zweet op de rug staan. Dat is maar goed ook, want vaak weet ook de ondernemer niet waar hij het antwoord moet zoeken.”

Een ton omzet

Ondernemers in de dop zitten goed bij Fontys. Studenten die na hun studie echt fulltime zelfstandig ondernemer willen worden, kunnen al tijdens hun studie kiezen voor de opleiding Ondernemerschap en Retailmanagement. Fontys kent ook een regeling waarmee studenten formeel al tijdens hun studie een eigen bedrijf kunnen beginnen en geld verdienen. “Vergis je niet in de rendementen die deze studentondernemers halen”, zegt Ronald hierover. “Zij draaien met hun onderneming gemiddeld een ton omzet. Onlangs was ik bij een pitchsessie die studenten moeten doorlopen om voor de regeling in aanmerking te komen. Daar was een student die in het buitenland B-keuze isolatiemateriaal opkocht, en het hier verkocht. Hiermee haalt hij jaarlijks twee ton omzet per jaar binnen. Prachtig om te zien hoe zo’n idee in de praktijk tot bloei komt.”

Risico’s opzoeken

Jeroen: “Fontys probeert met zijn opleiding dicht bij de ondernemer te staan. Dat is mooi. Ik denk wel dat het als opleidingsinstituut uiteindelijk lastig is om studenten in de diepte voor te bereiden op de mogelijke gevolgen van risicovol ondernemen. Mijn ervaring is dat je pas echt succesvol wordt als je buiten de vastgestelde paden durft te gaan. Ik ben een ondernemer die het risico opzoekt. Alles op zwart of rood, het is me al vaak overkomen. Toen wij Undiemeister nog maar net op de rit hadden en er nog maar beperkt vermogen was, besloten we een commercial te maken en op tv uit te zenden. Het is gelukt met crowdfunding, maar de financiële druk is enorm. Het is goed afgelopen, maar in hoeverre een opleiding je klaarstoomt voor de keuzes die je moet maken als je risico’s wilt nemen?”

‘Ik herinner me de start van E-Expansion nog. Mijn vrouw Manon was hoogzwanger, we hadden een huis gekocht en een maand later zouden we gaan te trouwen. Volop onzekerheid dus; een beste basis voor stress.’

Rode draad: e-commerce

Wat ondernemen betreft, zit er bij Jeroen voor de komende jaren nog veel in het vat. “Heb je eenmaal geproefd van je eigen product of merk, dan weet je: dit is het lekkerste dat er is. Ons team heeft ooit de doelstelling uitgesproken om vijf bedrijven in vijf jaar op te zetten. Inmiddels hebben we er in een paar jaar negen, waaronder bedrijven in plaswekkers en herenhorloges, Dryly en Kiber. We maken nu even pas op de plaats, om te zorgen dat we de groei goed kunnen bijbenen. Hoe gevarieerd ze ook zijn, de rode draad tussen onze bedrijven is e-commerce, waarvoor voor elk bedrijf dezelfde basisprincipes gelden. Een mooie bijkomstigheid is dat ik online ontwikkelingen binnen mijn eigen bedrijven kan toepassen bij alle opdrachtgevers binnen E-Expansion. Hbo- en mbo-studenten helpen mij om ervoor te zorgen dat ik alle opties kan blijven overzien, en dat ik nieuwe technologische ontwikkelingen kan blijven inzetten.”

Volop onzekerheid

Jeroen is verrast door de stappen die Ronald zet om studenten ondernemerschap bij te brengen. “Ik herinner me de start van E-Expansion nog. Mijn vrouw Manon was hoogzwanger, we hadden een huis gekocht en een maand later zouden we gaan te trouwen. Volop onzekerheid dus; een beste basis voor stress. Maar ik greep de situatie aan om toch te starten. Gewoon, omdat het op dat moment kon en omdat het mij iets leek. Sindsdien heb ik regelmatig flink financiële risico’s genomen, en soms ook op het verkeerde paard gewed. Bottom line: echte successen haal je buiten je comfortzone. Pas in de praktijk ervaar je echt wat risico’s nemen met je kan doen. Daarop kun je je maar beperkt voorbereiden. Ik slaap goed, ook op momenten dat ik niet volledig grip heb. Het is mijn persoonlijke gelukje, wat het nemen van risico’s ongetwijfeld makkelijker maakt.”