Kunst met een surrealistische twist
- 4 min leestijd
Ze vernoemden hun bedrijf naar het gifhok in de oude landbouwloods waar ze werkten. Sindsdien verfraaien Niels van Swaemen (40) en Kaspar van Leek (38) de wereld onder de naam Studio Giftig, met hun surrealistische murals. Eerst vooral in Eindhoven en omstreken, maar inmiddels kan heel Nederland van hun werken genieten én timmeren ze internationaal aan de weg.
Tekst: Rachel Sloven
Beeld: Studio Giftig
“Ons werk mag best een beetje schuren”
Wie regelmatig in Eindhoven vertoeft, kent de silly walk met John Cleese in de spoortunnel bij de TU/e, de portretten aan de PSV-laan, de handen in de Vestdijktunnel en de vrouw met het skelet aan de Nieuwe Emmasingel. En ook het interieur van Café Thomas aan het Stratumseind wordt gevuld door de gigantische murals van Studio Giftig.
Autonoom werk
“Die klus bij Café Thomas, in 2018, was een keerpunt”, legt Kas uit. “We mochten zelf bepalen wat we met de ruimte deden. De architect zou het interieur aanpassen op ons ontwerp. Soms nemen we de symboliek van een plek mee in onze ideeën, of voegen we details toe, zoals de lepelaar bij Thomas, als verwijzing naar het restaurant. Maar als iemand zegt: ik wil per se dit, dan moet hij iemand anders vragen.”
Ze ontmoeten elkaar in 2006. Niels was grafisch ontwerper bij een reclamebureau en Kas studeerde aan de kunstacademie. Beiden waren actief in de graffitiwereld. Het klikte en ze besloten samen wat klussen aan te nemen. Kas: “Voor we het wisten, zaten al onze weekenden en avonden vol. In 2007 werd Studio Giftig opgericht. Daarna waagden we de sprong om er ons beroep van te maken.”
Naar elkaar toegegroeid
“Op artistiek vlak zijn we naar elkaar toegegroeid”, legt Niels uit. “De stijl en de manier waarop we werken, is ontstaan door onze intensieve samenwerking. Het komt zelden voor dat we het niet eens zijn met elkaar.” Voor elk ontwerp creëren en fotograferen de twee een setting met modellen. De foto’s worden verwerkt tot een eigen ontwerp, dat vervolgens als muurschildering wordt uitgevoerd.
“We maken op zichzelf staande kunstwerken met een toegevoegde waarde voor de betreffende plek. We gaan zo realistisch mogelijk te werk en gooien daar een surrealistisch twist overheen. We verwachten niet dat ons werk het leven van de gemiddelde voorbijganger verandert, maar wanneer mensen verwonderd zijn, zijn we blij. Soms mag ons werk best een beetje schuren, zoals dat skelet, maar provoceren is niet ons ding, net als politiek en religie. Wat dat betreft zijn wij met de publieke ruimte als canvas best bevoorrecht, omdat het onze kunst toegankelijk maakt voor iedereen.
Music & Murals
Net toen de buitenlandse opdrachten zich aandienden, kwam de eerste lockdown. Het duo bedacht daarom Music & Murals: in verschillende Nederlandse steden werd samenwerking gezocht met bekende artiesten. In Eindhoven was dat Fresku en ook muzikanten als Typhoon, Spinvis, Racoon en Di-rect deden mee. “We vroegen hen om een nummer aan te dragen, dat wij gebruikten als uitgangspunt voor een muurschildering”, vertelt Niels.
“Het project met Di-Rect in Den Haag, op de zijkant van een flatgebouw. Dat wordt met vijftig meter de hoogste muurschildering van Nederland”, zegt Niels. “Dat vond Kas doodeng, zo hoog. Uiteindelijk zijn we toch begonnen, totdat het bakje waarin we stonden begon te zwiepen door de wind. In het voorjaar gaan we verder. Zo’n prominente plek is een goed verhaal, maar groots is niet per definitie ons doel. We doen liever 5 gevels van tien meter hoog dan één van 50 meter. Daar leent ons werk zich het best voor. We gaan zó gedetailleerd te werk, dat wil je van dichtbij zien. Zo’n torenhoge flat is in dat opzicht best een handicap.”
Best mural worldwide
Onlangs werd een van hun kunstwerken geprojecteerd op Petra, één van de zeven wereldwonderen en kreeg het duo een opdracht van de Nederlandse Ambassade in Jordanië, voor een muurschildering in Amman. Het werd een kunstwerk van 24 meter hoog, gebaseerd op de agrarische samenwerking tussen Jordanië en Nederland. Met de mural, een vrouw op een citrustak werd Studio Giftig genomineerd voor Best mural worldwide 2021 van Street Art Cities. “Amman wordt omgeven door zes heuvels en alles heeft daar diezelfde zandkleur”, vertelt Kas. “Op één van die heuvels staat nu dat immense, kleurrijke kunstwerk van ons. Heel bijzonder.”
Controle houden
Om opdrachten zit Studio Giftig niet bepaald verlegen. Uitbreiding van het team zou een logische stap zijn. Daar willen de heren niks van weten. Kas: “We willen groeien qua bekendheid, niet in de breedte. We doen dit omdat we het leuk vinden om samen iets te creëren en werken nog altijd met zijn tweeën aan elke mural. We gaan ons niet opsplitsen, zodat we sneller zijn en meer kunnen doen. Als je concessies doet, verlies je de controle en drijf je langzaam weg van je basis.”
“We hebben een boekhouder”, gaat Niels verder. “Dat wel. Alleen het idee om een assistent aan te nemen, hebben we voorlopig laten varen. We willen zelf beoordelen of we een klus kunnen en willen aannemen. Dat is voor óns vaak al een lastige beslissing. Wel werken we met stagiaires die zich bezighouden met zaken als fotografie, video en marketing. Maar als het op schilderen aankomt, kunnen we ze hooguit vragen om de egale vlakken in te kleuren. De rest doen wij.”
Focus op de wereld
Momenteel zijn hun werken ook te zien op doek in een street art galerie in Parijs. “Daar exposeren de groten der aarde uit de urban art scene. Die kans moésten we pakken. Al hadden we er eigenlijk geen tijd voor.”
Nieuwe plannen voor de Brainport-regio liggen er nu niet. Niels: “We hebben hier een mooie start gemaakt en onze stijl kunnen ontwikkelen. Nu focussen we op de rest van de wereld. Na de expo in Parijs volgt een groot project in Edinburg. Er is nog zoveel te ontdekken. Maar we allerminst klaar in Nederland. We gaan binnenkort verder met ons Music & Murals project. We hebben al afspraken met toffe artiesten, maar die houden we nog even geheim.”
