Britt Roelse: ‘Ons lijf is een slaaf van de maatschappij’

We razen massaal door de maatschappij. Met ons lichaam als trouw vehikel. En onze organen marcheren mee in ons meedogenloze tempo. Ze werken hard, in dienst van ons brein dat vooruit wil. Hogerop. Presteren. Omdat het verlangd wordt. Van je werkgever of klant. Van je collega. Van iedereen. Behalve van die ene die af en toe tegensputtert: jouw bloedeigen lijf. En die signalen zijn veel waardevoller dan het verwachtingspatroon van de maatschappij, weet Britt Roelse na een heftig kantelpunt in haar leven. In 2021 zweefde ze als een engel boven haar eigen, half gevoelloze lichaam. Sindsdien is haar leven als 36-jarige opgeknipt in twee delen. Voor Britt is er een leven vóór, en een leven na long covid. 

Tekst Paul van Vugt
Portret Charlotte Gripps

Britt Roelse is fotografe en exposeert tijdens de Dutch Design Week met haar nieuwste werk Being – a journey within. Persoonlijke ervaringen zijn haar inspiratiebron. Deze smeedt ze om tot een universele beeldtaal waar ieder zijn of haar kracht uit kan putten. Zelf haalt ze nu veel kracht uit projecten die ze vóór Corona maakte. De tijd en energie die ze daarin stopte, versterken haar overtuiging om het nu anders te doen. Anders dan vóór haar ziekte.

Luisteren naar je lichaam
Corona overkwam Britt. Net als zovelen. Maar slechts een klein deel hield er long covid aan over. Waaronder Britt. Het zorgt voor blijvende schade. Een trauma voor je lichaam. Britt: “Mijn lichaam herkent nog altijd de spanning die het ervaarde ten tijde van het virus. Dit uit zich in benauwdheid en hyperventilatie wanneer ik stress heb. Deze heftige signalen zijn voor mij niet te negeren. Ik luister en gehoorzaam als mijn lichaam iets vertelt. Ik moet wel. Eerlijk gezegd denk ik dat maar weinig mensen dat doen. Het zit niet meer in onze natuur om te handelen naar wat het lichaam ons vertelt. Die signalen worden overschreeuwd in onze hypersamenleving. Ons lijf is een slaaf van de maatschappij.”

‘In de eerste dagen sliep ik gemiddeld 18 uur per dag. Toen ik een selfie maakte, zag ik dat ik letterlijk scheel keek van vermoeidheid.’

Letterlijk gevloerd door Corona
Bij Britt trok haar lijf in 2021 aan de noodrem. Corona had de grootste golf al beleefd, toen het haar bereikte, als alleenstaande en co-ouder van haar zoontje van vijf. Britt: “In de eerste dagen sliep ik gemiddeld 18 uur per dag. Er bleef amper energie over om de lunch voor mijn zoontje te maken. Toen ik een selfie maakte, zag ik dat ik letterlijk scheel keek van vermoeidheid. Ik werd ook kortademig. De tijd kroop voorbij en pas na vijf dagen ziekbed trok ik aan de bel bij de Eerste Hulp. Het ging niet meer. Ik kreeg te horen dat je pas opgenomen wordt bij een saturatiewaarde van 94%, terwijl die van mij 95% was. ‘Over een dag of vijf ben je er weer bovenop. Je moet hier doorheen’, vertelden ze. Ik had hulp nodig, maar kreeg deze niet. Ik keerde huiswaarts. Mijn lichaam draaide overuren en diezelfde avond klapte ik letterlijk in elkaar.”

“Even daarvoor had ik mijn zoontje naar bed gestuurd, met de boodschap dat ik snel zou volgen. Maar dat lukte niet. Het gevoel in mijn benen was weg. Ik tijgerde naar boven, bereikte mijn bed en ging liggen. De enige kracht die me overeind hield, was mijn vrouweninstinct: ‘Niet zeuren, ik moet sterk blijven. Ik moet dit overleven’.”

Het lichaam van Britt dacht daar anders over. Langzaam verdween het gevoel uit haar lijf. Er stond haar één ding te doen: haar zoontje uitleggen hoe te handelen als ze die ochtend niet wakker zou worden. ‘Ga naar beneden, pak een krukje, haal de knip van de deur en klop op het raam van de buren. Vertel ze dat mama niet wakker wordt.’

“Ik was erop voorbereid. Ik voelde dat dit me te wachten stond.”

“Vreemd genoeg had ik geen stress. Ik accepteerde het. Er was geen energie meer om te vechten. Alles schakelde langzaam uit in mijn lichaam. Ik deed mijn ogen dicht en dacht te vertrekken. Even later zweefde ik als een engel boven mijn eigen lichaam. Ik zag mezelf in bed en dacht: ‘ik ben dood?’”

Ik ben sterker dan Corona
De ochtend erop werd Britt wakker. Bij volle bewustzijn, maar onwetend welke reis ze die nacht had afgelegd. “Ik voelde me als een hulpbehoevende bejaarde. Afhankelijk van anderen, omdat ik niets op eigen kracht kon. Lopen ging niet, praten ging maar mondjesmaat en ook eten en drinken lukte nauwelijks. Maar ik wist dat ik uit bed moest. Anders holde ik nóg harder achteruit. Ik omarmde een lijfspreuk die ik als een reclameboodschap bleef herhalen: ‘Ik ben sterker dan corona, ik ben sterker dan corona’.

Gevoed door die gedachten zette ik letterlijk de eerste stappen in mijn nieuwe leven. Het gaf me de kracht om elke dag een stapje meer te zetten. Ik stelde als doel dat ik uiteindelijk weer 10 minuten moest kunnen hardlopen. Want als er brand uitbreekt, moet ik kunnen vluchten. Als er iets is met mijn kind is, moet ik in actie komen. Ik moet kunnen rennen.”

“De huisarts hield me voor dat ik binnen drie maanden de oude zou zijn. Dat vooruitzicht was een klap in mijn gezicht, als alleenstaande met mijn zoontje. Het was bovendien een no go voor mij als zelfstandig ondernemer. Als zelfstandige krijg je geen handvatten om na ziekte terug te keren in de maatschappij. Niemand neemt jouw werkzaamheden over bij een eenmanszaak. Je lichaam is niet alleen de motor voor jou, jij bent ook de motor voor je bedrijf.”

‘Toen ik na lange tijd weer buitenkwam, dacht ik: ‘Wat doen jullie allemaal? Jullie zijn aan het rennen. Aan het racen door de dag. ‘

Ontregeld in de prestatiemaatschappij
Die drie maanden werden er uiteindelijk vijftien. In 2022 pakte Britt de draad als fotograaf weer op. Maar door long covid staat ze anders in het leven. De druk van altijd en overal moeten presteren, wil ze niet meer.

Britt: “Toen ik na lange tijd weer buitenkwam, dacht ik: Wat doen jullie allemaal? Jullie zijn aan het rennen. Aan het racen door de dag. Denk aan jezelf. Jullie maken je lichaam ondergeschikt aan de druk van anderen. Maar dat lichaam is van jou. Van niemand anders. Pauzeer even als je moe bent. Luister naar de signalen. Als we dat massaal doen, zou dat een sprong voorwaarts betekenen voor onze gezondheid. Én het zou de enorme druk van ons zorgsysteem halen. Dit systeem is gericht op de bestrijding van pijn die we onszelf opleggen. We krijgen pilletjes en pleisters. Medicatie om ons er doorheen te slepen. Maar wat nou als het zorgsysteem zou focussen op preventie. Op een andere levensstijl, gericht op zorg en aandacht voor ons lichaam? Dan hoeft het helemaal niet zo ver te komen.”

Back in business met ‘Being – a journey within’
“Door mijn persoonlijke ervaringen heb ik gezien dat het anders kan. Dat we moeten onthaasten en meer aandacht aan onszelf moeten besteden. Dat we onze organen mogen koesteren in plaats van te tarten. En dat we de huidige gezondheidszorg onder de loep moeten nemen. Het ziekteproces heeft me geïnspireerd tot het project Being – a journey within. Mijn werk is te zien tijdens de DDW, als onderdeel van de Embassy of Health op Strijp-S. Ik hoop dat ik met mijn beelden mensen bewust maak hoe we in het leven staan. We stellen ons lichaam in dienst van onze ambities, maar moeten we ons levenspatroon niet in dienst stellen van ons lichaam? In dienst van jouw enige krachtbron die er altijd voor je is? Tot die ene keer dat het misgaat …”

Opbrengst
Meer informatie over de serie Being – a journey within vind je hier. Van de opbrengsten uit de verkoop van deze foto’s gaat 20% naar verschillende stichtingen die investeren in onderzoek naar Long Covid, zoals Stichting Long Covid, de Nierstichting, de Hartstichting, de Maag- lever- darmstichting en de Hersenstichting.