Ray Klaassens: een leider staat er op het juiste moment

Ray Klaassens, wie kent hem niet. De oud-commando is hoofdinstructeur in de tv-hit Kamp van Koningsbrugge en reist het land door om zijn inzichten te delen met bedrijven. Dit keer bij 24 uur in Bedrijf op het podium in de kerk van Domus Dela. We gingen met hem in gesprek over obstakels die je nodig hebt om uit te groeien tot een echte leider.

Tekst Colette de Vries
Beeld Charlotte Grips

Welke uitdaging is groter als commando: de fysieke of mentale?

‘Veel mensen zien commando worden als een fysieke uitdaging. Maar het gaat er juist om hoe je dealt met situaties, waarin je lichaam je vertelt dat je moet stoppen. Wanneer je wapen van een sterk lijf wegvalt, word je teruggewezen op je mentale kracht. Wat blijft er dan van je over? Het gaat uiteindelijk allemaal om mindset.’

Hoe vergroot je je mentale kracht?

‘Je vergroot je veerkracht door te worstelen en obstakels te overwinnen. Hoe vaker je dat doet, hoe meer je aan kunt. Om het karakter van commando’s te vormen worden ze in een situatie gebracht van maximaal afzien: extreem weinig slaap en eten, in een natte en koude omgeving. Door uitputting ga je je snel irriteren, maar het is de kunst om je irritatie bij jezelf te houden. Om je te focussen op datgeen waar het omdraait en de hoofdzaak van bijzaken te scheiden. Want dat leidt af van de missie. Zo train je om geen energie te steken in het negatieve en focus te houden op wat ertoe doet. Uiteindelijk wordt het zo heftig en komt altijd de vraag: ‘Wat doe ik hier?’ En dan hoef je maar één ding te doen: doorgaan! Niet opgeven. Kiezen voor ‘de weg met weerstand’ leert je dat tegenslag je iets brengt: een enorm gevoel van saamhorigheid en trots. Spijt, schuld en schaamte voel je alleen als je niet alles gegeven hebt.’

Je startte de ochtend met een filosofie: het stoïcisme. Welke boodschap zit daarin voor ondernemers?

‘Het idee van de stoïcijnen is dat je je niet focust op externe gebeurtenissen waar je geen invloed op hebt, maar op je innerlijke doel: je houding en de manier waarop je met situaties omgaat. Dát ligt binnen je bereik. Speciale operaties lopen continu vast. Dan heb je 100% ‘willers’ nodig. Mensen die hun ego opzij zetten en flexibel omgaan met verandering. Meebewegen en handelen, dat is waar het om gaat. Dat zijn niet persé de besten of de slimsten.’

Dat sluit mooi aan bij jouw visie op leiderschap: wat DOE je als je op een T-splitsing staat en het er echt op aan komt?

‘Je bent een leider als je er staat op het juiste moment. Goede leiders mobiliseren de mensen die wel willen maar niet weten hoe. Als de machine binnen een team niet lekker loopt is het aan de leider om te zien waar het hapert, moeten er keuzes worden gemaakt en komt het aan op persoonlijk leiderschap: hoe gedragen mensen zich als de machine vastloopt? We hebben de neiging om onszelf dan een beetje terug te trekken in de hoop dat er iemand anders op staat. Persoonlijk leiderschap maakt dat je op zo’n moment opstaat en niet veilig in je comfortzone blijft.’

Waar lopen het bedrijfsleven en de militaire wereld het meest uit elkaar?

‘Een special forces team voelt urgentie, het gaat om leven en dood. Je kunt niet ontsnappen en dan wordt gedrag heel puur. Het creëert een gezamenlijke mindset en een hecht team. Op de werkvloer voel je die urgentie niet. Daar gaat het niet om leven en dood. Dus je moet urgentie kweken in je bedrijf om dezelfde soort processen in gang te krijgen. Als leider zet je druk op het systeem met gewaagde doelen waarvoor mensen scherp aan de wind moeten varen. Buiten de comfort zone, daar gebeurt het en versnel je het groeiproces van mensen en teams.’

Het bedrijfsleven wordt steeds minder hiërarchisch. Command and control blijft belangrijk in de militaire wereld. Leidt dat wel eens tot frictie?

‘Ik denk het niet. De manier waarop je als leider met weerstand omgaat, bepaalt of iets een probleem wordt of niet. Geef mensen vrijheid van handelen die past bij hun ervaring en vakmanschap. Leidinggeven is allemaal maatwerk. Je moet het uitleggen en helder zijn in verwachtingen. Ook het bedrijfsleven heeft duidelijke kaders en spelregels nodig om zelfsturende teams te laten functioneren.’

Binnenkort verschijnt je boek Groeipijn. Waarom moet iedere ondernemer dat lezen?

‘Groeipijn leert je hoe je het heft in eigen handen neemt én anderen de kans geeft om te vallen en te leren. Niet continu alle gaten dicht lopen en proberen de pijn voor te zijn voor anderen. Die pijn moeten mensen door om sterk te worden. Anders groeien mensen niet.

Wat is je belangrijkste boodschap voor ondernemers?

Mijn belangrijkste les voor ondernemers is dat de mensen je belangrijkste kapitaal zijn, daar moet je dus zuinig op zijn. Zij zijn ‘de tent’, je merk. Investeer in ze, behoud ze en werk aan de hang naar identiteit.

Zoeken
Druk op enter om te zoeken of ESC om te sluiten