Maak van nabestaanden geen spoorzoekers
- 3 min leestijd
De dochter wil haar vader begraven, maar haar broer voelt meer voor cremeren. ‘Dat wilde pa toch?’ Een grote keuze om het over eens te worden tijdens een kwetsbare periode van verlies en verdriet.
Tekst: Stefani de Bie, Hommage Uitvaarten
Het zijn niet de enige vragen die nabestaanden samen moeten beantwoorden in de week tussen overlijden en afscheid nemen. Vieren we een groots afscheid of houden we het sober? Wie spreekt en wat mag er wel (of niet) gezegd worden? Komt er een foto op de kaart en welke foto dan? Drinken we koffie of een borrel? Wie is er welkom? Wie niet? Wie mag op de eerste rij? We kennen allemaal wel een verhaal van een familie waarbij de organisatie van een uitvaart meer verdeeldheid dan harmonie gaf.
We denken er tijdens ons leven liever niet over na. Doen het liefst alsof de dood niet bestaat of op z’n minst nog mijlenver weg is. Toch hebben velen van ons al eens afscheid moeten nemen. Van een (groot)ouder, een partner of misschien zelfs van een kind.
Het verlies van bijvoorbeeld een vader heeft impact op de rest van het gezin, relaties komen in een nieuw daglicht te staan, onderlinge verhoudingen veranderen. Als hij vijf kinderen nalaat, zijn er eigenlijk vijf vaders overleden. Want elk kind heeft een bijzondere, eigen band met zijn of haar vader. En zo heeft ook elk kind verschillende behoeftes ten aanzien van zijn afscheid.
De week vóór de uitvaart is een intense en hectische week. Er moet ontzettend veel georganiseerd, besloten en gekozen worden. Soms is dat moeilijk, omdat onderlinge relaties gespannen zijn of de contacten broos. Het is een utopie om te verwachten dat het iedereen dan lukt om ineens lief en verdraagzaam naar elkaar te zijn. In de realiteit verloopt het gezamenlijk organiseren van een afscheid niet altijd even soepel. Zoveel mensen, zoveel wensen en meningen.
Als die verschillende behoeftes en opvattingen zelfs lijnrecht tegenover elkaar staan, is het een grote opgave om te zorgen dat alle nabestaanden zich herkennen in de herdenkingsceremonie.
Goed afscheid nemen is ongelooflijk belangrijk voor het rouwproces en de verliesverwerking. De uitvaart is een moment van loslaten, elkaar troosten en het accepteren dat een geliefde nooit meer echt in hun leven aanwezig zal zijn. Afscheidsrituelen zoals een uitvaart, geven een gevoel van verbinding en het is daarom zo belangrijk dat een afscheid in alle rust en in goed overleg met elkaar kan plaatsvinden.
Als een vader vijf kinderen nalaat, zijn er eigenlijk vijf vaders overleden.
Maak van nabestaanden geen spoorzoekers! Veel onrust, ruzies, twijfels en besluiteloosheden worden voorkomen door persoonlijke wensen bij leven vast te leggen of te bespreken. Precies zoals bij een bedrijfsovername of andere nalatenschap. Dat geeft duidelijkheid: in een prettig gesprek maken we samen een document waarin alles staat beschreven. Het kan maar vast in de kast liggen.
Die duidelijkheid geeft nabestaanden, ondanks hun verschillen of kwetsbare relaties, de kans om bezig te zijn met de essentie: het eigen verdriet en het samen delen van mooie herinneringen. Want hoe de relaties ook zijn: de gemene deler is het verlies en de liefde voor de dierbare overledene.