Groeten uit.. Aruba

De stuurknuppel van een vliegtuig heeft hij nog nooit in handen gehad, maar verder kent de wereld van de luchtvaart geen geheimen voor hem. Joost Meijs is oud-directeur van Eindhoven Airport en runt vandaag de dag het Queen Beatrix International Airport op Aruba.

Tekst Bo Peters 
Beeld Archief Joost Meijs

‘Het berustte op een toevalligheid dat ik directeur van een luchthaven werd. Mensen denken dat je dan eerst piloot bent, maar dat is niet zo. Voorheen werkte ik voor de vak- en consumentenbeurzen bij de Jaarbeurs in Utrecht. Het leek me leuk om meer maatschappelijk bezig te zijn en niet alleen commercie te bedrijven. Dat liet ik vallen bij head hunters en zodoende kreeg ik de vraag of ik commercieel directeur wilde worden van Eindhoven Airport. Na twee jaar werd ik algemeen directeur.

De luchtvaart is een internationaal georganiseerde sector. Elke luchthaven moet voldoen aan internationaal vastgestelde eisen en condities. Dat moest ik me als nieuwkomer wel eigen maken. Maar het bevat ook veel componenten die lijken op het leiden van elk ander bedrijf. Het snijvlak van het publiek maatschappelijk werken met communities en het leiden van een commercieel bedrijf is erg interessant.

Aruba Airport is onderdeel van de Schiphol Groep en na 13 jaar kreeg ik een telefoontje of ik geïnteresseerd was in een avontuur in het buitenland. Ik heb voor de Jaarbeurs ooit een tijd in Brazilië gewerkt en dat vond ik leuk en spannend. Mijn vrouw en ik besloten destijds de kans te grijpen als die zich weer voordeed en zo werd de keus nu snel gemaakt. We verhuisden met ons driejarige zoontje naar Aruba.

Aruba is een fantastisch eiland. Mijn zoon is inmiddels zes en weet niet eens wat een lange broek is. Hij speelt in zee en bouwt forten op het strand met vriendjes. Op zaterdagen gaan we met een club mountainbiken en na afloop duiken we in zee. Aruba is ongeveer even groot als Texel, maar veel dichter bevolkt. Je moet ook overal met de auto naar toe. Voor de oudere jeugd is hier weinig te beleven. Mijn vrouw moet vaker van het eiland af om naar een grote stad te gaan. Bonaire, Colombia en Miami liggen om de hoek, maar je moet altijd met het vliegtuig op pad. Aruba Airport kent veel vliegbestemmingen, dus het is een mooie manier om een ander stuk van de wereld te ontdekken.

We willen hier niet eeuwig blijven, maar voor nu bevalt het ons prima.

Je merkt dat er Nederlandse invloeden zijn, maar Aruba is meer Amerika georiënteerd. Toeristen komen voor 90% daarvandaan. Aruba heeft een historisch gedeeld verleden met Nederland, maar het is een totaal andere cultuur. Als Nederlander tussen de Arubanen komen is best lastig. Het zijn enorm gastvrije, vriendelijke mensen, maar vooral gericht op familie en vaste patronen. Je creëert hier dus je eigen kringetje. Het wordt gewaardeerd als je een paar woorden Papiaments kent, maar iedereen spreekt hier Engels.

Het is louterend om te ervaren dat jouw visie op de wereld absoluut niet hetzelfde is dan die van mensen elders. Ze pakken het hier anders aan. In Nederland maken we een langetermijnplanning en werken daar strategisch naartoe. Hier ligt de horizon dichterbij. Maar doordat er al lange tijd samenwerking is met Schiphol, merk je dat er een mooie mix ontstaan is tussen de korte- en langetermijnplanning. Structuur aanbrengen en daar niet vanaf wijken door het moment van de dag, is typisch Nederlands. Maar wat ik hier fantastisch vind, is de uitvoeringsbereidheid. Nederland is strategisch sterk, maar er zijn weinig mensen die hun mouwen oprollen en het gaan doen. Hier is de actiebereidheid enorm. Mensen maken tijd voor de uitvoering. In Nederland heeft niemand tijd.

Mijn opdracht voor Aruba Airport is anders dan destijds voor Eindhoven Airport. Dat stond nog in de kinderschoenen. Als team hebben we in relatief korte tijd een enorme groei bewerkstelligd. Aruba Airport is met 20-30 jaar toerisme al een veel volwassener bedrijf. Het groeit met 2-3% per jaar heel gematigd, waardoor de processen anders georganiseerd kunnen worden.

De hoofdopdracht voor mij is het verbouwen van de luchthaven. Er lag een gateway programma van $300 miljoen klaar om uit te voeren. In Eindhoven was de verbouwing een bijverschijnsel van de groei. Daardoor stond het bedrijf constant onder spanning. Hier is het minder dynamisch, maar heel gericht werken aan een nieuwe infrastructuur.

Het is goed om weer helemaal opnieuw te beginnen op een nieuwe plek. Qua werk, maar ook in de dagelijkse dingen. Het avontuur houdt je fris. Dat is gezond voor het bedrijf, maar ook voor jezelf.

De luchthavenontwikkeling hier is een gevolg van het zeer succesvol ontwikkelen van Aruba als toeristenlocatie. In Eindhoven was het gekoppeld aan Brainport en had het een zakelijke dimensie.

In Nederland is de luchtvaart niet bepalend voor het succes van een regio of land. Er is zelfs push back tegen de luchtvaart vanwege het milieu en geluidsoverlast. Aruba kan zonder luchthaven economisch niet eens bestaan. Toch proberen we het duurzaamheidsdenken rondom luchtvaart ook hier in te brengen. Voor de korte afstanden tussen de eilanden is elektrisch vliegen binnen 5-6 jaar wel mogelijk. Dat doen we op eigen initiatief; er is hier nog geen vraag naar.

De luchtvaart moet het milieuprobleem snel adresseren, anders worden ze buitenspel gezet. Voor de langeafstandsvluchten zijn de uitdagingen groot. Er moet een oplossing komen voor die vervuilende kerosine. Je kunt niet roepen dat iedereen wil blijven vliegen en vervolgens niets doen. Transport in elke vorm moet duurzamer.

De luchtvaart blijft voor mij als werkveld aantrekkelijk. Ik werk voor Schiphol, dus het kan zijn dat ik weer in een ander land word ingezet. Daar zijn mijn vrouw en ik wel voor in. Toch ben ik niet getrouwd met de luchtvaart; ik kan me ook een toekomst voorstellen binnen een ander bedrijf dat op het snijvlak van maatschappij en commercie opereert, bijvoorbeeld rederijen, havens of railtransport. Mogelijkheden genoeg. Al denk ik dat de volgende stap wel binnen Europa ligt. Ook Nederland is een optie. Mijn ouders worden ook ouder. De opdracht is bepalender dan het bedrijf of het land. Ik ben heel flexibel.

Mijn gouden tip voor ondernemers met emigratieplannen? Onderschat de cultuurverschillen niet. Je voelt het niet zolang je in Nederland bent, maar het werkt echt anders in andere landen. Je vertrouwde instinct laat je daar nog wel eens in de steek. Culture eats strategy for breakfast. Dat is echt zo. De mensen die je strategie uitvoeren zijn van levensbelang voor het slagen van je bedrijf. Kies je land goed uit.’