Niet in de spiegel durven kijken maakt van leiders baasjes
- 2 min leestijd
Vertrouwen. Het woord rolt makkelijk over de tong van menig manager. En terecht – de basis van een gezonde organisatiecultuur is hier immers op gebouwd. Maar hier komt de paradox: als je de gemiddelde leidinggevende vraagt hoe zij zichzelf beoordelen, geven ze een 8,5. Vraag je hun medewerkers? Een 5,8. Au.
Hoe kan het dat er zo’n gapend gat zit tussen hoe leidinggevenden zichzelf zien en hoe hun teams dat ervaren? Het antwoord ligt vaak in een gebrek aan zelfreflectie. We blijven graag in de illusie dat alles goed gaat, zelfs als de signalen uit de organisatie ons het tegenovergestelde vertellen. Dit kan ertoe leiden dat leiders (onbewust) gaan micromanagen en controleren, in plaats van medewerkers de ruimte te geven om te groeien en excelleren.
Het kan echter ook anders. Er zijn genoeg organisaties die laten zien dat vertrouwen de basis is voor groei. Zo wordt er bij sommige gewerkt vanuit oprechte nieuwsgierigheid. Daar gaat het niet alleen om wat de leider belangrijk vindt, maar vooral om wat de medewerkers drijft. Deze leiders zijn voortdurend bezig met de vraag: ‘Hoe kan ik mijn team ondersteunen zodat zij optimaal kunnen presteren?’. Dat zie je ook bij ons eigen team, waar dezelfde benadering gehanteerd wordt. En natuurlijk zijn er ook bij ons fricties en frustraties – dat hoort erbij. Maar spanning zien we als brandstof en vertrouwen is altijd de basis.
Vertrouwen vraagt om kwetsbaarheid. Kijk naar een huwelijk: het hoeft niet perfect te zijn, het gaat erom hoe je uitdagingen aanvliegt. Samen. Durf je naar jezelf te kijken en je eigen aandeel te zien? Of zet je oogkleppen op? Ditzelfde geldt voor leiderschap. Verwachten dat je team het verschil maakt, zonder zelf het goede voorbeeld te geven, werkt niet. Je moet als leider zelf het voortouw nemen, zelfs als dat betekent dat je feedback moet ontvangen die niet altijd prettig is. En met ontvangen, bedoel ik ook écht ontvangen. Neem het ter harte. Want als je dat niet doet, zullen mensen uiteindelijk stoppen met het geven van feedback. En dat is pas een gemiste kans.
Een voorbeeld hiervan zag ik bij een recent klanttraject, waar de focus lag op het efficiënt geven van feedback. Er was een MT-lid dat fikse moeite had met het ontvangen van feedback. Na meerdere pogingen gaven mensen op, ze deelden hun ideeën niet meer. Dit is funest voor vertrouwen. De oplossing? Kijken naar jezelf. Je eigen triggers en reacties herkennen. Ruimte creëren waar medewerkers zich veilig voelen om zich uit te spreken. Alleen dan kun je als leider écht groeien. Feedback ontvangen is soms best een kunst.
Leiderschap hoeft niet perfect te zijn – net zoals ouderschap dat niet is. Het gaat erom dat je bereid bent om te blijven leren en reflecteren. In die spiegel blijft kijken. Leiders die succesvol zijn, durven te vragen: ‘Ken ik mezelf voldoende? En hoe kan ik mezelf verbeteren?’. En dat, jezelf kennen, is de basis. Vanuit deze basis werk je naar vertrouwen.
Connie van der Kamp, Greatplacetowork.nl
