Streetart Frankey en de kunst van eenvoud

Op vrijdag 31 augustus debuteerde Streetart Frankey in het Philips Stadion tijdens de 24U Kick off. Als creatieve spelmaker heeft hij één helder doel voor ogen: een glimlach op ieders gezicht toveren, vaak met behulp van straatkunst. Het publiek op de goed gevulde tribune hing aan zijn lippen. Na zijn debuut stond hij ons direct te woord om te vertellen hoe hij als creatief ondernemer in de wedstrijd staat.

foto’s: Nadia ten Wolde // tekst: Paul van Vugt

Voor degenen die hem niet kennen: Streetart Frankey is het pseudoniem van Frank de Ruwe. Hij maakte naam met onder meer het levensgrote Lego-beeld van André Hazes op de Dam, het beeldje van Eberhard van der Laan op de Paradiso-gevel en tal van subtiele en humoristische streetart-objecten op gebouwen, straten en bruggen. Tegenwoordig maakt hij wekelijks straatkunstwerken in opdracht van Het Parool, als kunstcolumnist. Een eervolle baan, met de hele stad Amsterdam als speeltuin.

Frankey, hoe heb je het geschopt tot dit geweldige speelveld?

Ik heb industrieel ontwerp gestudeerd. Na mijn afstuderen ontwikkelde ik producten, maar zorgde ik ook voor opvallende promotie hiervan. Als industrieel designer word je opgevoed om creatief te denken, dus dat is niet zo moeilijk. De uitingen waren zo succesvol dat ik ook werd gevraagd om andermans producten te promoten.

Voor de productontwikkelaars onder onze lezers: wat is het geheim van de smid?

Combineren. Bijna 99% van alle succesvolle producten zijn combinaties van bestaande dingen. Een smartwatch combineert een horloge met een smartphone. En een elektrische auto combineert batterijen met een auto. Twee bewezen concepten die samen een nieuw bestaansrecht krijgen.

Geldt dat ook voor jouw kunstobjecten?

In zekere zin wel. Maar ik kies bewust voor spraakmakende combinaties die de gedachten prikkelen. Bacon-hagelslag, bijvoorbeeld. Hagelslag ken je en associeer je meteen met zoetigheid. De toevoeging van het woord bacon zet dat beeld volledig op zijn kop. Van het woord alleen al beginnen je hersenen te kraken. Die woorden botsen met elkaar. Dat geldt ook voor het bedenksel stuntdruiven, waarmee we ooit eens wijntje maakten. We bedachten een auto gevuld met druiven die door een brandende hoepel vloog. Van de druiven die door de lucht vlogen, hebben we een wijntje gemaakt. Het filmpje was hilarisch, maar de kracht van het woord zet al de toon. Als je spraakmakend werk wilt maken, werkt zoiets natuurlijk. Je kunt massacommunicatie inzetten en veel zenden naar je doelgroep, maar je kunt beter echt impact maken, zodat mensen over je gaan praten.

Combineren: is dat een soort theoretisch model voor creativiteit?

Ja, in feite wel. Combineren werkt gewoon goed om iets nieuws uit te vinden. De ‘crompouce’ is ook zo’n mooi voorbeeld van een spraakmakende combinatie! Ik denk dat je zoiets in elke markt kunt vinden. Je merkt dat deze combinaties al in de woordkeuze worden gemaakt. Je pakt meteen de kern. Maar let op: eenvoud is complexer dan gedacht.

Ik geloof dat goede ideeën op een bierviltje moeten passen. Ik werk veel met studenten en leg ze altijd die uitdaging voor. Het is lastig, maar als je erin slaagt, heb je de kern van een idee te pakken. Het voordeel van zo’n kernachtig idee is dat je meteen een puntige elevator pitch hebt. Een sterk praatstuk om samenwerkende partners te overtuigen. Daarom streef ik er altijd naar om een idee terug te brengen tot hooguit vier krachtige woorden. Pas dan kun je anderen je idee laten onthouden en reproduceren.

Bouwen aan een idee is in feite de kern van ondernemen, toch?

Zeker. En dat begint altijd met analytisch denken, dat is heel belangrijk. Binnen elk bedrijf dat werkt aan oplossingen. Je moet structuren herkennen om problemen aan te kunnen pakken. En minstens zo belangrijk: begin gewoon. Wat voor mij werkt, is de snelheid erin houden. Productief zijn en kijken waar het spaak loopt. Segmenteer deelproblemen en betrek vooral anderen in dit proces die veel beter zijn op dat gebied.

Als ik een kunstwerk maak, weet ik altijd wat het eindresultaat moet zijn, maar onderweg liggen er altijd problemen op de loer. Het past niet. Het draait niet of het loopt niet. Allerlei deelprobleempjes die je moet oplossen.

Ik heb laatst een verbindingsbrug tussen twee gebouwen gemaakt. Dat doe je niet in je eentje. Je moet alle vraagstukken losweken. Het architectonische, het bouwkundige, het regelen van vergunningen… Het zijn allemaal zaken die je afzonderlijk moet oplossen. Trek ze uit elkaar en maak het zo behapbaar. En laat het niet als een grote wolk in je hoofd zweven, want dan kom je nergens. Dan wordt het onoplosbaar.

Zie je dat veel in de praktijk terug?

Absoluut, een traject begint altijd met een briefing van een klant. Deze kunnen complex en lang zijn. Soms staan er meerdere vragen in één brief. Die kun je nooit met één antwoord oplossen. Dan krijg je een gedrocht vol compromissen. Kernachtige oplossingen vragen om een kernachtige vraagstelling. Het is de kunst om problemen plat te slaan tot één heldere probleemstelling. Dat is zo in de kunst, maar ook in het bedrijfsleven.

Is dat jouw gouden tip voor ondernemers?

Zeker. Het kernidee is alles, ook in je salespitch. Als ik iets presenteer, start ik direct met het idee. Bam, dit is het. Één tekening. Zo ga ik all-in. Daarna onderbouw ik het wel, maar het idee is wat ik kom brengen. Ondersteund met die drie, hooguit vier woorden. Die moeten blijven hangen en impact maken. Verzand daarom niet in een brei van woorden. Dat is toch een beetje alsof je iemand een telefoon onder zijn neus duwt met een compleet fotoalbum van je vakantie. Vertel je verhaal in drie beelden. Houd het concreet en omarm de kracht van je idee in al zijn eenvoud.

Hoe lastig is het voor jou om grenzeloze creativiteit te koppelen aan ondernemen met focus?

Helemaal niet eigenlijk. Zoals ik al vertelde, ben ik productief van nature. En ik dwing mezelf tot strakke deadlines. Ik blijf niet aanmodderen. Ik zie elk object als leerschool voor mijn volgende. Produceer veel en houd het simpel. Intussen leer ik lessen voor mijn volgende project.

Loop eens leeg over de kansen die je ziet …

Loop naar buiten en je ziet overal mogelijkheden. Veel objecten zijn puur functioneel, maar niet per se boeiend. Neem bijvoorbeeld een vlaggenmasthouder aan je huis. Het is een metalen pijpje dat je aan de muur schroeft. Het werkt, maar mooi is anders. Maak daar bijvoorbeeld een neushoorn van waar je de vlag in de hoorn prikt. Dan is het ook nog leuk als de vlag eens niet uit kan. En zo zijn er nog talloze voorbeelden om de wereld wat vrolijker te maken. Laatst heb ik bijvoorbeeld aan het strand een lantaarnpaal voorzien van een speedboot. Alsof deze met hoge snelheid vanaf zee in de paal is gevlogen. Zo maakt die simpele paal ineens veel meer impact.

En als je dan toch grenzeloos mag denken: wat is jouw droompodium om eens te schitteren?

De ruimte. Ik heb vorig jaar nog heel even contact gehad met Elon Musk. Ik vertelde hem dat ik van de maan één grote smiley wil maken. Of een pretpark. Daar is geen zwaartekracht, dus dat biedt talloze mogelijkheden. Een heerlijke combinatie om over te dagdromen. En mijn handen jeuken om er werk van te maken. Dat immense zwarte gat mag ook wel eens gevuld worden met wat vrolijkheid.